Komunikat prasowy

Przemysł drzewny apeluje do Premiera o wstrzymanie procedury wyznaczania starolasów. Organizacje branżowe wskazują na liczne błędy, ryzyka i brak zgodności z wytycznymi Komisji Europejskiej

Organizacje reprezentujące kluczowe sektory polskiego przemysłu drzewnego – Stowarzyszenie Producentów Płyt Drewnopochodnych w Polsce, Stowarzyszenie Papierników Polskich oraz Ogólnopolska Izba Gospodarcza Producentów Mebli – wystosowały 20 listopada wspólny list do Premiera Donalda Tuska, wyrażając głębokie zaniepokojenie i sprzeciw wobec procedury tzw. „społecznego wyznaczania starolasów”, uruchomionej przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska.

Sygnatariusze – działający w ramach Koalicji na Rzecz Polskiego Drewna, która reprezentuje przemysły odpowiadające łącznie za ok. 5% polskiego PKB i zatrudniające setki tysięcy pracowników – apelują o natychmiastowe wstrzymanie procesu do czasu opracowania standardów zgodnych z prawem, wiedzą naukową oraz wytycznymi Komisji Europejskiej.

Brak definicji, kryteriów i profesjonalnej weryfikacji

Organizacje wskazują, że obecna procedura opiera się wyłącznie na internetowym formularzu i kilku amatorskich zdjęciach, które może przesłać dowolna osoba – bez wymogu wiedzy fachowej czy oceny eksperckiej. W piśmie do Premiera podkreślono, że proces całkowicie pomija:

• weryfikację zgodności zgłoszeń z definicją starolasów Komisji Europejskiej,
• badania terenowe i analizę historii użytkowania lasu,
• udział specjalistów z zakresu leśnictwa, ekologii lasu czy gospodarki przestrzennej.

W efekcie – jak ostrzegają organizacje – zgłaszane mogą być obszary, które nie spełniają naukowych kryteriów starolasów, ponieważ większość lasów w Polsce to lasy gospodarcze, gdzie działalność człowieka w oczywisty sposób kształtowała strukturę drzewostanów.

Ryzyko dla gospodarki i bezpieczeństwa surowcowego państwa

Zdaniem branży wdrożona procedura rodzi poważne ryzyko niegospodarnego zarządzania majątkiem publicznym. Chaotyczne zgłoszenia – bez merytorycznej selekcji i analizy skutków – mogą prowadzić do:

• nieuzasadnionego wyłączania obszarów z użytkowania,
• pogłębienia deficytu surowca drzewnego,
• dalszego wzrostu cen drewna,
• destabilizacji rynku oraz utraty miejsc pracy w powiązanych branżach.

Branża zwraca uwagę, że przy jednoczesnym planie objęcia ochroną 1% lasów w 2026 r. i 2% w 2027 r., skala negatywnych skutków może być ogromna, jeśli procedura nadal będzie oparta na zgłoszeniach społecznych bez nadzoru ekspertów.

Pominięcie wiedzy specjalistycznej i obowiązujących procedur

Sygnatariusze listu alarmują, że zgłoszenia obejmują również obszary zupełnie niekwalifikujące się do statusu starolasów – młodniki, lasy gospodarcze, a nawet tereny po zniszczeniach huraganowych. Brak systemu eksperckiej oceny sprawia, że proces ten może stworzyć równoległy, pozaprawny obieg decyzyjny, omijający obowiązujące procedury planistyczne i konsultacyjne.

W liście podkreślono także, że w dobie dynamicznych zmian klimatycznych obszary mające zostać objęte ochroną powinny spełniać precyzyjne, naukowe kryteria zdrowotności i zgodności siedliskowej – których oceny nie da się dokonać na podstawie zdjęcia przesłanego przez anonimowego internautę.

Pominięte kwestie bezpieczeństwa – ryzyko pożarowe

Jednym z najbardziej alarmujących zastrzeżeń jest całkowite pominięcie w procedurze oceny zwiększonego ryzyka pożarowego. Stare drzewostany zawierają większą ilość martwej biomasy i specyficzne struktury, które mogą sprzyjać rozprzestrzenianiu się ognia.

W piśmie zaznaczono jednoznacznie: „Ochrona przyrody nie może odbywać się kosztem bezpieczeństwa publicznego.” Branża oczekuje, że ocena zagrożenia pożarowego stanie się elementem obligatoryjnym w procesie wyznaczania starolasów.

Postulat: wstrzymać procedurę i opracować profesjonalne standardy

Koalicja apeluje do Prezesa Rady Ministrów o:

• zawieszenie obecnej procedury wyznaczania starolasów,
• zobowiązanie Ministerstwa Klimatu i Środowiska do stworzenia transparentnych,
  eksperckich, opartych na dowodach naukowych kryteriów,
• zapewnienie, aby proces był zgodny z prawem, wytycznymi KE i zasadami zrównoważonej gospodarki leśnej,
• przywrócenie całemu przedsięwzięciu rangi i wiarygodności, której wymaga ochrona zasobów przyrodniczych państwa.

Organizacje zwracają również uwagę na wątpliwości dotyczące gospodarności i efektywności wydatkowania środków publicznych, a także ryzyka wprowadzania społeczeństwa w błąd poprzez uproszczone, nieprofesjonalne zaangażowanie obywateli w procesy decyzyjne.

Sygnatariusze listu

List podpisali przedstawiciele Koalicji na Rzecz Polskiego Drewna:

Jędrzej Kasprzak, Prezydent Stowarzyszenia Producentów Płyt Drewnopochodnych w Polsce

Jerzy Majewski, Pełnomocnik Stowarzyszenia Papierników Polskich

Jan Szynaka, Prezes Ogólnopolskiej Izby Gospodarczej Producentów Mebli

***

Informacje o Koalicji na Rzecz Polskiego Drewna

Koalicja na Rzecz Polskiego Drewna to inicjatywa stowarzyszeń i firm reprezentujących przemysł: meblarski, płytowy, papierniczy i tartaczny. Promujemy drewno jako materiał najbardziej przyjazny człowiekowi, naturalny, odnawialny, podlegający recyklingowi. Przeciwdziałamy spalaniu drewna przez energetykę zawodową. Dążymy do wprowadzenia klasyfikacji odpadów drzewnych.

Koalicja na Rzecz Polskiego Drewna w liczbach:

- ok. 5% polskiego PKB (cały przemysł drzewny ok. 6% polskiego PKB),

- ok. 350 000 osób bezpośrednio zatrudnionych w firmach (cały przemysł drzewny ok. 450 000 osób zatrudnionych
w firmach),

- 2 eksporter i 6 producent mebli na świecie,

- 2 miejsce w Europie i 7 miejsce na świecie pod względem produkcji płyt drewnopochodnych,

- 7 producent i 8 eksporter Europie w branży papierniczej,

- 1 eksporter w Europie w zakresie podłóg,

- 2 miejsce w Europie w zakresie eksportu jako branża drzewna ogółem,

- zakupy drewna w lasach państwowych przez podmioty reprezentowane przez Koalicję na Rzecz Polskiego Drewna - ok. 12 mln m3.